Trẻ hóc dị vật là tai nạn thường gặp, nhất là ở những trẻ dưới 4 tuổi. Đây là nỗi lo của không ít bậc phụ huynh bởi nếu không kịp thời sơ cứu, hoặc sơ cứu sai cách, trẻ có thể gặp nguy hiểm nghiêm trọng. Vậy có những cách sơ cứu trẻ bị hóc dị vật nào, mời bạn đọc cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Vì sao trẻ dễ hóc dị vật?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ hóc dị vật, trong đó chủ yếu là do sự lơ là, chủ quan, thiếu kiểm soát của người lớn. Cụ thể:

Trẻ hóc dị vật do tò mò

• Trẻ nhỏ tò mò, thích khám phá, tìm hiểu xung quanh và bỏ mọi thứ rơi vào tầm tay vào miệng.
• Trẻ em ăn uống khi đang khóc hay chơi đùa khi có thức ăn trong miệng.
• Trẻ ăn đồ ăn không hợp với lứa tuổi, là những thức ăn dễ hóc.
• Bé chưa có răng hàm, việc nhai và nghiền nát hoàn toàn thức ăn cứng gặp khó khăn. Ngoài ra việc nhai, nuốt cũng chưa thuần thục, nếu ăn các thức ăn như nhãn, chôm chôm, thạch rau câu, hạt cứng, hạt trân châu.... bé có thể dễ bị hóc.

Dấu hiệu cho thấy bé bị hóc dị vật

Việc nhận biết trẻ bị hóc dị vật đường thở sớm là điều vô cùng quan trọng. Nếu thấy trẻ ho sặc sụa, mặt đỏ tím tái, đổ mồ hôi khi đang bú, đang ăn hay đang, bố mẹ cần hết sức chú ý bởi đây có thể là dấu hiệu cho thấy bé bị hóc dị vật.

Tình trạng này có thể chỉ thoáng qua, tự hết khi dị vật được đẩy ra ngoài. Tuy nhiên, nếu dị vật to, chèn đường thở và không được xử lý kịp thời, bé có thể bị ngừng thở, thậm chí tử vong ngay sau đó. Do đó, bố mẹ cần hết sức lưu ý tới các dấu hiệu hóc dị vật ở trẻ nhỏ.

Những sai lầm khi sơ cứu trẻ hóc dị vật

Có không ít phụ huynh gặp các sai lầm khi sơ cứu cho trẻ bị hóc dị vật khiến tình trạng của bé trầm trọng hơn. Một số sai lầm phổ biến khi sơ cứu trẻ bị hóc phải kể tới:

• Đưa tay hoặc các vật thể vào miệng bé để móc dị vật ra ngoài: Đây là việc làm nguy hiểm cho bé bởi dị vật có thể bị đẩy xuống sâu hơn. Hành động này cũng có thể làm xước niêm mạc họng của bé.
• Vuốt xuôi ngực: Việc vuốt ngực cho bé khi bị hóc có thể khiến dị vật chui sâu vào đường thở và khó lấy ra hơn.
• Áp dụng các mẹo dân gian: Một số bố mẹ khi thấy bé bị hóc sẽ áp dụng mẹo dân gian như cho bé nuốt cơm, nuốt hoa quả,... Hành động này có thể khiến tình trạng hóc dị vật ở trẻ trở nên trầm trọng hơn.

Nếu trẻ bị hóc dị vật, các bậc phụ huynh cần nhanh chóng áp dụng các biện pháp để lấy dị vật ra ngoài, cụ thể:

Nếu trẻ còn hồng hào

Nếu thấy bé ho, khóc thành tiếng, điều này có nghĩa bé vẫn đang thở, đường hô hấp không bị nghẽn hoàn toàn, bé không bị ngạt nghiêm trọng. Với trường hợp này, cha mẹ cần thực hiện những điều như sau:

• Bình tĩnh, cổ vũ, động viên bé tiếp tục ho. Bởi phản xạ ho sẽ giúp bé tống được dị vật, vật thể lạ ra ngoài.
• Không dùng ngón tay mò mẫm, tìm vật lạ, không cho bé uống hay ăn bất cứ thứ gì, vì điều này có thể khiến dị vậy bị đẩy vào trong sâu hơn.
• Nếu cơn ho của bé đã dịu đi nhưng vẫn nghe thấy tiếng thở ồn ào, tiếng ho, cha mẹ cần nhanh chóng đứa bé tới gặp bác sĩ bởi lúc này dị vật có thể đã đi sâu vào phế quản. Nếu không được xử lý triệt để, dị vật có thể gây viêm phế quản, viêm phổi tái diễn.
• Nếu bé thở khó khăn trong vài phút, cần ngay lập tức đưa bé đi cấp cứu để được gắp dị vật ra ngoài.

Nếu bé tím tái, khó thở, khóc không thành tiếng, không nói được

Ở trường hợp này, mức độ hóc dị vật của trẻ đã ở mức nghiêm trọng, cha mẹ cần ngay lập tức đưa bé đi cấp cứu để được tiến hành sơ cứu kịp thời.

Cách xử lý hóc dị vật ở trẻ theo độ tuổi

Bên cạnh việc quan sát triệu chứng của bé để xác định biện pháp xử lý khi hóc dị vật, cha mẹ cũng cần dựa vào độ tuổi của bé để xử lý vấn đề, cụ thể:

Với những bé dưới 1 tuổi

• Hãy đặt trẻ ở tư thế đầu thấp trên một cánh tay hoặc đùi.
• Dùng ngón tảy mở miệng bé, vỗ vào giữa lưng bé bằng gót bàn tay 5 lần Lấy ngón tay mở miệng của bé và lấy gót bàn tay vỗ vào khu vực giữa hai bả vai 5 lần. Kiểm tra giữa mỗi lần xem trẻ đã hết nghẹn chưa.
• Nếu tình trạng nghẹn vẫn còn, hãy lật ngửa bé lại, ấn ngực 5 cái bằng hai ngón tay. Vị trí ấn ở 1/2 dưới xương ức, mỗi lần ấn cần kiểm tra xem đã khai thông chỗ nghẹn chưa.
• Nêu bé vẫn nghẹn, tiếp tục đập lưng 5 cái, xen kẽ với ấn ngực 5 lần, cần thực hiện ấn ngực dứt khoát trong thời gian chờ đợi xe cấp cứu đến nơi.

Cần sơ cứu trẻ bị hóc dị vật nhanh chóng

Đối với trẻ lớn hơn:

• Yêu cầu bé cúi người xuống và dùng ức bàn tay của bạn vỗ mạnh, dứt khoát vào vị trí giữa hai bả vai của bé. Trước khi vỗ tiếp, cần kiểm tra xem dị vật đã được đẩy ra ngoài hay chưa.
• Nếu chưa hết nghẹn, bố mẹ tiếp tục áp dụng phương pháp ấn ngực.
• Đặt một bàn tay giữa lưng bé và tay kia đặt ở ngực. Lấy ức bàn tay đặt trên ngực, ấn ngực 5 lần, tương tự như khi đang hồi sinh tim phổi (CPR) nhưng chậm và dứt khoát hơn. Sau mỗi lần ấn cần kiểm tra xem dị vật đã được đẩy ra ngoài hay chưa.
• Nếu trẻ còn nghẹn, hãy gọi cấp cứu và tiếp tục thực hiện vỗ lưng 5 lần, ấn ngực 5 lần thay đổi cho nhau cho tới khi có sự trợ giúp từ cấp cứu.

Khi đã thực hiện xong các bước sơ cứu cơ bản, bố mẹ cần kiểm tra xem đường thở của bé đã được khai thông chưa bằng cách:

• Kiểm tra cử động lồng ngực
• Lắng nghe tiếng thở và cảm nhận hơi thở của bé.

Sau các bước sơ cứu ban đầu, nếu dị vật được lấy ra, bố mẹ vẫn cần đưa bé tới gặp bác sĩ để được kiểm tra kỹ lường, phòng ngừa trường hợp dị vật còn sót trong đường thở.

Cách phòng ngừa trẻ hóc dị vật

Trẻ nhỏ thường hiếu động, tò mò và thích khám phá thế giới nhưng lại chưa ý thức được nguy hiểm đang rình rập. Chính vì thế, người lớn cần cẩn trọng, luôn đặt trẻ trong tầm quan sát, ngoài ra cần có các biện pháp phòng ngừa tình trạng hóc dị vật như:

Cha mẹ cần chú ý quan sát bé để phòng ngừa hóc dị vật

• Không để đồ chơi nhỏ như lego, giày dép búp bê, bóng bay chưa thổi,... ở trong tầm tay của bé. Nếu bé có anh chị, cần nhắc nhở anh chị bé tuân thủ quy định này.
• Không để bé chơi với các loại đồ chơi có thể tháo rời và luyện cho trẻ thói quen không cho đồ chơi vào miệng ngậm.
• Không để cúc áo, các loại pin trong tầm tay của bé
• Nên khóa các ngăn tủ cất giữ các đồ vật nhỏ mà trẻ có thể với tới.
• Khi cho bé ăn, cần rèn cho bé thói quen ngồi yên một chỗ.
• Không ép bé ăn, uống khi đang khóc, chạy nhảy.
• Khi bé đang nô đùa, không nên để bé cầm đồ ăn hay có thức ăn trong miệng.
• Động viên bé ăn từ từ, nhai kỹ, đảm bảo đúng chế độ ăn uống phù hợp với độ tuổi của bé.
• Không để trẻ dưới 2 tuổi ăn các loại thức ăn dễ hóc như nhãn, kẹo dẻo chíp chíp, lạc, thạch dừa, trân châu.....

Trẻ hóc dị vật là tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng lại có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Do đó, bố mẹ, người trông trẻ cần hết sức cảnh giác với các đồ vật xung quanh, nhất là các vật nhỏ, cứng. Trong trường hợp không may bé bị hóc, bố mẹ không nên hoảng loạn, hãy bình tĩnh sơ cứu cho bé trong khi chờ đợi bác sĩ hỗ trợ.

Tải Babiuni - Được tư vấn chăm sóc trẻ bởi chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu: Tải App miễn phí