Chăm sóc trẻ sơ sinh là một việc cần sự cẩn thận và hiểu biết nhất định. Dù trẻ sơ sinh chưa biết nói, nhưng mẹ có thể hiểu được con muốn gì thông qua sắc thái tiếng khóc. Dù trẻ sơ sinh chưa thể mô phỏng về tình trạng hệ tiêu hóa của con, nhưng mẹ có thể đoán biết sức khỏe bên trong của bé thông qua đặc điểm của phân bài tiết mỗi ngày. Phân như thế nào là khỏe mạnh, như thế nào là bất ổn, hãy cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau.

Phân của trẻ sơ sinh mới chào đời

Trong 24 giờ đầu sau sinh, trẻ sẽ thải ra phân su. Phân su là loại phân có màu đen hoặc xanh lá, đặc biệt kết dính, bao gồm chất dịch nhầy, dịch màng ối và những chất dư thừa còn sót lại trong cơ thể khi còn nằm trong bụng mẹ. Phân su báo hiệu rằng hệ tiêu hóa của bé đang hoạt động tốt, vì vậy nếu con không có phân su trong 1 ngày đầu tiên sau sinh, mẹ cần đưa con đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe.

Phân của trẻ sơ sinh bú mẹ

Những giọt sữa đầu tiên mà con được bú từ vú mẹ là sữa non vô cùng bổ dưỡng và nhuận tràng, kích thích đẩy phân su ra ngoài. Sau khi phân su đã được thải ra, phân của trẻ được nuôi bằng sữa mẹ sẽ có đặc điểm sau:

• Phân có màu vàng, sáng, kết cấu lỏng.
• Đôi khi phân sẽ hơi sần, vón cục mềm.
• Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi đi tiểu nhiều lần trong ngày, khoảng từ 4 đến 6 lần và sẽ giảm dần, đi ổn định và thành khuôn trong những tháng sau.

Phân của trẻ sơ sinh bú sữa công thức

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất mà không một loại dinh dưỡng nào có thể sánh bằng, tuy nhiên đối với những mẹ ít sữa hay khan sữa thì sữa công thức sẽ là nguồn dinh dưỡng thay thế/bổ sung cần thiết để đảm bảo nhu cầu cho bé. Trẻ bú sữa mẹ sẽ thải ra phân khác với trẻ bú sữa mẹ, có một số đặc điểm nổi bật như :

• Kết cấu phân lớn do sữa công thức khó tiêu hóa hơn sữa mẹ.
• Phân có màu vàng cam hoặc vàng nâu, không sáng như phân của trẻ bú mẹ.
• Có mùi hơi nồng.
• Sữa ít xơ hơn sữa mẹ nên có thể gây táo bón cho bé.

Những trạng thái phân báo hiệu sức khỏe không ổn định

Phân chính là biểu hiện cho tình trạng sức khỏe của hệ tiêu hóa. Vì vậy khi phân của trẻ có những biểu hiện bất thường, ba mẹ hãy lưu ý, quan sát để có sự chăm sóc phù hợp. Nếu con có biểu hiện khó chịu lâu dài và không thuyên giảm sau 1 vài ngày, ba mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ để có cách xử lý phù hợp.

Phân lỏng tiêu chảy

Trẻ bú sữa công thức dễ bị tiêu chảy hơn trẻ bú sữa mẹ do sữa mẹ có chất kháng khuẩn tốt cho đường tiêu hóa. Phân của trẻ có một số dấu hiệu sau đây được gọi là tiêu chảy:

• Phân dạng lỏng, loãng, đi ngoài ra nhiều nước trong khi trước đó phân đang ổn định.
• Đi tiêu nhiều hơn thông thường, với trẻ sau 3 tháng, việc đi tiêu trên 3 lần/ngày có thể coi là tiêu chảy.
• Phân tràn ra khỏi bỉm và tã lót.
• Phân có thể lẫn máu.

Khi trẻ tiêu chảy, mẹ nên tăng cường cho bé bú sữa mẹ nhiều cữ trong ngày để ổn định lại đường tiêu hóa của con. Nếu con có biểu hiện sốt cao kéo dài từ 38,5 độ C kèm quấy khóc, mất ngủ, đi phân ra máu, ba mẹ hãy cho con đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Táo bón

Táo bón báo hiệu rằng cơ thể con đang thiếu chất hoặc sức khỏe đường tiêu hóa đang có vấn đề. Phân được coi là táo bón sẽ có những biểu hiện sau:

• Phân cứng hơn bình thường, vón cục nhỏ hoặc lớn quá mức.
• Quá trình đi vệ sinh căng thẳng, rặn đỏ mặt, thậm chí là đau đớn toát mồ hôi.
• Có thể có máu trong phân.

Hãy cho con bú sữa mẹ nhiều hơn để hỗ trợ tiêu hóa của trẻ, nếu trẻ đã ăn dặm thì ba mẹ cần bổ sung thêm xơ và vitamin vào bữa ăn của bé.

Phân có màu xanh lá

Phân có màu xanh lá chứng tỏ bé đang hấp thụ quá nhiều đường lactose. Phân có màu xanh lá là do:

• Trẻ bú mẹ chỉ bú lượng sữa đầu mà không bú lượng sữa cuối.
• Tác dụng phụ của thuốc.
• Ảnh hưởng của thức ăn bé tiêu thụ.
• Dạ dày có vấn đề.
• Ảnh hưởng của một số loại sữa công thức.

Nếu tình trạng này kéo dài quá một ngày, mẹ có thể liên lạc với bác sĩ để có lời khuyên phù hợp.

Phân có màu nhạt, trắng lợt

Phân có màu nhạt có thể báo hiệu cho các bệnh lý gan mật mà bé mắc phải. . Khi nhận thấy phân trẻ có màu nhạt, xám hay trắng lợt, mẹ cần được tư vấn bởi bác sĩ để có các biện pháp can thiệp phù hợp.

Phân có lẫn máu

Phân có lẫn máu là tình trạng báo động mẹ cần lưu ý. Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ đi tiêu ra phân có lẫn máu như bị táo bón, nhiễm trùng ruột, ruột kích thích, nứt kẽ hậu môn. Mẹ nên đưa bé đi khám sớm nếu con có biểu hiện này.

Theo dõi tình trạng phân của trẻ mỗi ngày là cách hiệu quả để ba mẹ sớm nhận ra những điều bất thường từ hệ tiêu hóa và sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ có những trường hợp phân bất thường như các trường hợp nêu trên, ba mẹ có thể trao đổi với bác sĩ của bé để có cách điều trị dứt điểm.

Kiểm duyệt bởi- Ths.Bs. Lê Đỗ Mười Thương

Tải Babiuni - Được tư vấn chăm sóc trẻ bởi chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu: Tải App miễn phí